Íslenskt heiti Latneskt heiti
|
Lýsing
|
|
Litli Eldrunni
Chaenomeles japonica

|
Þessi tegund hefur lifað nokkur ár hér í nágrenninu og oft kalið lítið og náð að blómstra eitthvað.
|
|
Grámispill
Cotoneaster integerrinus

|
Grágræn blöð, að minsta kosti tvö hvæmi eru til hér(ef það eru ekki tvær tegundir). Annað hvæmið, sem hefur verið leingur í ræktun er nánast jarðlægt, en hitt hvæmið getur farið m.k. yfir 2 metra. Blóm hvít og rauðleit í slútandi sveip. Hefur reynst vel hér á Svalbarðseyri. Þurr vaxtarstaður.
|
Gljámispill
Cotoneaster lucidus

|
Sennilega þekktasti mispillinn. Mikið notaður í miðlungshá limgerði. Dökkgræn blöð, sem oft verða rauð á haustin. Hvít lítil blóm, rauð og síðar svört ber. Er víða í görðum. Þolir töluverðan skugga. Harðgerður og vindþolinn, en vex ekki vel í leirkendum þjéttum jarðvegi, að m.kosti ekki á bersvæði.
Allir misplar þola vel þurra staði, en ýlla að standa í vatni einkum á veturna.
|
|
Mjallhyrnir
Cornus alba

|
Runni sem nær um 3 metra hæð. Rauðar greinar. Smá hvít eða gulhvít blóm í júní. Er heldur viðhvæmur hér úti, og blómstrar lítið.
|
|
|
Bergflétta
Hebera helix 'Baltica'
|
Skriðull eða Klifrandi runni. Dökkgræn blöð. Afbrigði þetta þrífst á Akureyri og við bæ hér á ströndinni.
|
|
Hafþyrnir
Hippophae rhamnoides
|
Kræklóttur runni, allt að 6 m. hár, dálítið þyrnóttar greinar. Æt eftirsótt ber gult eða rauðgult.
Planta þarf saman karl og kvennplöntu ef ber eiga að þroskast. All harðgerður.
|
|
Toppar
Lonicera
|
Topparnir eru margir harðgerðir og meðal okkar öruggustu garðrunna. Þeir verða blaðfegurri í skugga, en blómstra þá minna. Ef nota á toppa í limgerði er best að vanda tölvert jarðvinnsluna, bæta moldina með gömlum skít eða góðri safnhaugamold, og planta með 30 til 35 cm. millibili. Plönturnar verða þéttari í vextinum ef þær eru klipptar árlega. En það er ekki nauðsynlegt. Sumir toppar þola ílla mikinn tilbúinn áburð. Fleiri en eitt afbrigði sumra tegunda er í ræktun.
|
Fjallatoppur
Lonicera alpigena

|
Dökkgræn nokkuð stór blöð. Álitlegur runni, talinn harðgerður. Vex vel hér.
|
Blátoppur
Lonicera caerulea

|
Upphaflega komin frá Noregi árið 1910 til gömlu gróðrarstöðvarinnar á Akureyri.
Er í flestum görðum, mikið ræktaður enda harðgerður, en stundum sér á blöðum eftir heita sumarvinda. Notaður í meðalhá klippt limgerði. Getur náð 2 m. hæð.
|
Bergtoppur
Lonicera caerulea var.altaica
|
Afbrigði Blátopps, og líkur honum, ættaður úr Altaifjöllum.
|
Glótoppur
Lonicera involucrata
|
Líkur Glæsitopp, en lágvaxnari, með þynnri laufblöð. Er en óreyndur hér, en fallegur í Listigarðinum á Akureyri.
|
Glæsitoppur
Lonicera ledebourii
|
Kraftmikill hraðvaxinn grófur runni, með dökkgulum og rauðleitum, talsvert áberandi blómum. Aflöng, dökkgræn, gjáandi blöð.
Er uppruninn frá strandhéruðum Kaliforníu.
|
|
Skógartoppur
Lonicera pericyclemum
|
Klifurrunni. Með stór sterkilmandi blóm, blöð dökkgræn. Hefur þryfist þokkalega tvö síðustu árin, og náð að blómstra hér í gróðrarstöðinni. Þarf skjól.
|
Rauðtoppur
Lonicera tatarica

|
Rauðbleik eða rauð blóm Blöð líkjast blöðum blátopps fljótt á litið, en virðast oft ljósari. Rauðtoppur blómstrar best á skjólgóðum, sólríkum stað, og þrífst víðast hvar.
Auk gamla góða nafnlausa kvæmisins er hér til kvæmið 'Hacs´s Red'.
|
|
Snækóróna
Philadelphus coronarius

|
Ljósgræn blöð, hvít sterkilmandi blóm. Þarf frjósaman, gljúpan, frekar þurran jarðveg. Snækónu var plantað út hér í stöðinni fyrir nokkrum árum, og virðist plöntunni líða sæmilega, en fá blóm hafa komið ennþá. Brotnar stundum vegna snjóálags. Er mjög glæsileg í Listigarðinum á Akureyri.
Tvö afbrigði eru hér í ræktun. Sennilegt er að þau heiti, 'Þórunn Hyrna' og 'Mount Blanc' Það síðarnemda er fíngerðara.
Sjá grein í Garðyrkjuriti 2006 bls.63.
|
|
Mura Potentilla
Runnamura
Potentilla fruticosa

|
Fíngerður, þéttur runni. Er talinn geta náð 1 til 1,5 m hæð, en er oftast lægri hér norðanlands,
eða frá því að vera jarðlæg upp í 40 til 80 cm. misjafnt eftir afbrigðum. Runnamura er blómsæl og harðgerð. Nokkur afbrigði eru til.'Goldfinger' sem verður hér 30 til 50 cm. með sterkgulum blómum, 'Goldteppich'sem er nánast jarðlæg með ljósgulum blómum, ' Sandved' með hvítum blómum 40 til 60 cm. og eitt kvæmi með appelsínugulum blómum (Orange) lávaxið jarðlægt eða 20 til 40 cm. 'Gjenoire' með bleik blóm. Best er að klippa Runnamuru vel niður á haustin eða á vorin.
'Goldfinger'
'Goldteppich'
'Sandved'
|
|
Heggur
Prunus padus
|
Græðlingum safnað hér á svæðinu.
Uppruni Evrópa, N.Asía, Japan. Tré eða runni, oft margstofna, 2 til 10 m. á hæð. Hvít blóm í hangandi klösum..
Blómstrar um miðjan júní.. Skuggþolin og harðgerður víðast hvar. En kelur stundum svolítið á unga aldri.
|
Blóðheggur
Prunus padus f.purpurea
|
Hávaxinn runni eða tré. Blöðin dökkgræn eða eldrauð, bleik blóm í gisnum skúfum. Þreifst fremur illa hér fyrst, en er nú búinn að koma sér fyrir og líður betur. Laufgast snemma og myndar blóm, en fer oft ýlla í vorhretum
|
Virginíuheggur
Prunus virginiana
|
Rauð blöð. Líkur Blóðhegg, fljótt á litið. Var gróðursettur hér 2006.(Verður líst síðar.)
|
|
Fjallarifs
Ribes alpinum
|
Þéttur, fíngerður runni, 50 til 100 cm.á hæð. Oft notaður í lægri limgerði.
|
Berjarunnar. Ribes
Sólber
Ribes nigrum
´Nikkala' og 'Melalati'
|
Berjarunni. Ljósgræn blöð. Tvö afbrigði eru til, sem bæði gefa góða uppskeru í meðal sumri. Runninn þarf sólríkan vaxtarstað ef ætlunin er að fá góða uppskeru. Best er að planta með minnst 50 cm millibili í beð sem í hefur verið borið vel í af húsdýraáburði.
Þegar berin byrja að roðna í ágúst, er gott að setja akrýldúk yfir runnana, til að þrestirnir steli ekki berjunum, Það flýtir líka fyrir þroskun berjanna. Berin koma á tveggja ára greinar. Klippa þarf burtu gamlar greinar, svo að runninn vaxi betur.
Sólber eru að mestu laus við ásókn skordýra hérlendis, runnarnir heilbrigðir og harðgerðir.
|
Garðarifs
Ribes spicatum
|
Berjarunni, 1 til 2 metrar á hæð. Ræktun, sjá lýsingu með Sólberjum næst á undan.
|
|
Rósir

| Rósir:
Eitthvað er til af rósum, það verður skoðað síðar.
|
|
|
|
Víðir Salix

|
Spjall: Ýmsar víðitegundir eru meðal okkar öruggustu og harðgerðustu runna og trjátegunda hér á landi. Flestar víðitegundir þurfa talsverðan jarðraka og frekar góðan jarðveg til að vaxa vel, þó að margar þeirra lifi næstum hvar sem er. Klipping er nauðsynleg ef rækta á þétta runna, eða limgerði, en stakstæðir óklipptir víðirunnar eða tré verða stundum mjög fallegar plöntur. Nokkrar víðitegundir verða heldur grófar og stórvaxnar í limgerði í smágarða. En víðitegundum er plantað í skjólbelti ef skíla á stærri svæðum. Sumar lágvaxnari víðitegundir eru góðar
garðplöntur, og gefa görðum skemmtilegan svip.
Flestar Víðitegundir eru aðeins seldar í 35 hóla skógarplöntu bökkum.
; 
Viðja, Strandavíðir og Brekkuvíðir eru til í 35 hólfa bökkum nú vorið 2025. Eitthvað af Loðvíði er til í pottum.
|
|
Reyniblaðka
Sorbaria sorbifolia
|
Runni 1 til 2 m.á hæð. Hvít blóm í skúfum. Harðgerð.
|
|
Koparreynir
Sorbus frutescens

|
Runni með útsveigðar greinar 2 til 4 m. á hæð. Lögun blaða, minnir á blöð Ilmreynis, en eru fíngerðari, rauðleit og verða enn rauðari á haustin. Blómin eru hvít og berin hvít, og er Koparreynir áberandi á haustin. Sæmilega harðgerður víðast.
Sjá grein um athuganir á Reynitegundum í Garðyrkjuritinu 2008 blaðsíðu 60.
|
Kasmírreynir
Sorbus cashmiriana

|
Er sagður verða allt að 10 m. í heimkynnum sínum í Asíu. Hávaxinn runni eða lítið tré. Rauðlit blöð, hvít ber.
Var plantað út hér 2007 og þrífst þokkalega, en er til í grasagörðum og víðar hérlendis. Er glæsilegur í Listigarðinum á Akureyri. (sjá mynd)
|
|
Kvistir Spiraea

|
Spjall: Spiraea eða Kvistir er stór ætt garðrunna, sem eru vinsælir og mikið notaðir hér á landi, Blaðlýs sjást ekki, eða eru mjög sjaldan á þeim. Bómin eru ýmist hvít, rauðbleik eða ljósrauð. Margir Kvistir eru ekki kröfuharðir á jarðveg, og þola sumir talsverðan skugga, en blómstra þá minna. Sumar tegundir kvista blómstra á 2ja ára greinum. þær tegundir er best að klippa (ef þarf) eftir blómgvun. Aðrar tegundir blómstra á greinum sem vaxa upp sama árið. Þær er óhætt að klippa vel niður, án þess að blómgvun tapist sumarið eftir, og nokkrar þessarra tegunda þarf helst að klippa vel niður árlega. Sumar tegundir æxlast saman, og geta þá komið fram afbrigði sem vandi er að greina til tegundar.
 
 
 
|
Fjallakvistur
Spiraea alpina

|
Nokkuð stór,ljósbleik blómskipan á ársprotum. Fögur breið blöð, sem hafa oft rauðleitan blæ, og eru stór miðað við aðrar tegundir.
|
Bjarkeyjarkvistur
Spiraea chamaedrifolia.
|
Gulleitir árssprotar, greinar uppréttar eða bogamyndaðar. Þéttstæð ljósgræn blöð. verður allt að 1,5 til 2 metrar á hæð. Hvít blóm í frekar gisnum hálfsveip. Blómstrar á
tveggja ára greinum. All harðgerður og víða til.
|
Stórkvistur
Spiraea henry

| Breiður, gisinn runni um 2 metrar á hæð. Langar útsveigðar greinar. Dökkgræn blöð ljósari að neðan. Blómin hvít í sveipum sem eru þétt á utan og ofanverðum tveggja ára greinunum endilöngum. Runninn þarf gott pláss, og nýtur sín best stakur. Stórkvistur er með fegurstu kvistum vegna blóma og stærðar. Er talinn sæmilega harðgerður víða.
|
Lágkvistur
Spiraea humilis

|
Ljósbleik blóm, í þéttri allhárri skúflaga skipan, sem er rúnuð að ofan. Blöð stór, strengótt,bylgjótt, oft með rauðleitum blæ. Þrífst vel í Listigarði á Akureyri.
Óreyndur hér.
|
Dvergakvistur
Spiraea japonica'Alpina'

|
Afbrigði Japanskvists, Þéttvaxnari og lægri.
|
Garðakvistur
Spiraea madia
|
Uppréttur runni, þéttvaxinn, með gulbrúna stöngla. Blöðin ljósgræn . Hvít blóm á hliðargreinum út frá tveggja ára greinum. Mesta hæð óviss, en hefur náð um 1,3 m. hér í stöðinni. Hefur reynst einn harðgerðasti kvisturinn hér.
|
Sunnukvistur
Spiraea nipponica

|
Uppréttar og útsveigðar greinar, rauðbrúnar. Blöðin fremur lítil, dökkgræn að ofan en blágræn að neðan. Blómin hvít, á smágreinum á endilöngum tveggja ára greinum. Hæð er sögð 1 til 2 m. Sunnukvistur er einn sá allra glæsilegasti meðal kvista, og þrífst
vel hér á Svalbarðseyri. Hann þarf líklega sæmilega góðan jarðveg.
|
Birkikvistur
Spiraea sp.

|
Blaðþéttur, breiðvaxinn runni með upprétta stöngla, 40 til 80 cm. á hæð. Blöðin þéttstæð dökkgræn, fremur lítil. Rauðir og rauðbrúnir haustlitir. Blómin hvít á árssprotum í þéttum flötum eða hvelfdum sveipum. Birkikvistur er algengur í görðum. Er notaður í lág limgerði og stakur, í ker og ýmiskonar skreitingar, vegna blaðfegurðar, haustlita og blóma. Harðgerður víðast, en eldri runnar eiga það til að bælast undan snjó, sem þó lagast oftast er líður á sumarið. En annars þarf að klippa talsvert.
|
Síberíukvistur
Spiraea trilobata

|
Fíngerður, þéttur runni, sem talin er geta náð um meters hæð. Blöðin eru lítil, ljós eða blágræn. Blómin eru hreinhvít, í þéttum sveipum. Blómsæll og virðist nokkuð harðgerður.
|
|
Sýrenur Syringa
Fagursýrena
Syringa x prestoniae
'Elenor'

|
Uppréttur runni eða lítið tré. Getur orðið 3 til 4 metrar á hæð. Blómstrar í júlí ljósfjólurauðum, ilmandi blómum,
í all stórum skúfum á greinarendum. Best er að klippa blómskúfa af að blómgvun lokini.
Þrífst nokkuð vel hér í stöðinni og víðar á norðurlandi, en brottnar stundum ýlla af snjó.
Nafnaruglingur er mikill í þessari ætt,og greining erfið. Til eru nokkrar aðrar tegundir
hér í stöðinni en hafa ekki allar verið greindar til tegundar, og virðast sumar viðkvæmari og blómstra minna.

|
Júnísýrena
Syringa yunnanensis

| Blómskúfar á greinarendum, ljósrauð í fyrstu, en lýsast eftir því sem þau standa lengur, og verða að síðustu næstum hvít.
Smáplöntur í uppeldi blómstra vel. Júnísýrenu var plantað hér fyrir nokkrum árum og þrífst nú vel, og blómstrar á hverju ári síðast í júní og byrjun júlí. getur náð yfir 3 m. hæð.
Nokkrar aðrar sýrenutegundir. Dúnsýrena ´Aurea´ S.komarowii ´Reflexa´ Og ef til vill fleirri.
|
|
Bersarunni
Viburnum edule
|
Runni, hálfur til 3 metrar. Blóm hvít aldinið rautt.Uppruni norðantil í norður Ameríku. Sæmilega harðgerður.
|
Úlfarunni
Viburnum opulus

|
Uppréttar, gráleitar greinar. Blöðin eru svipuð að lögun og á Rifsi eða Hlyn, frekar ljósgræn. Blómin rjómahvít í litllum klösum, einföld eða fillt. Er talin geta náð 2 til 4 metrum á hæð.
Kelur talsvert, einkum ungplöntur, en nær sér oftast á strik.
|